سردرد سینوسی از جمله انواع سردرد است که علت آن می‌تواند التهاب و تورم در غشای خود سینوس باشد. راههای مختلفی برای درمان سردرد ناشی از سینوزیت وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و علائم او، بهترین روش توسط پزشک متخصص انتخاب می‌شود.

سردرد سینوسی چیست؟

سینوس‌ها فضاهای کوچک حاوی هوا در جمجمه هستند که در پشت بینی، چشم‌ها و گونه‌ها یافت می‌شوند. این حفره‌ها به طرف بینی باز شده و موکوز خود را تخلیه کرده و هوا به‌خوبی در آن‌ها جریان پیدا می‌کند.

اگر غشای لوله‌ها و مجاری متصل‌کننده‌ی سینوس‌ها به پشت بینی ملتهب شود، ممکن است سینوس‌ها نتوانند به‌خوبی خود را تخلیه کرده و فشار درون آن‌ها افزایش می‌یابد و درنتیجه باعث ایجاد سردرد سینوسی می‌شوند.

سردرد ناشی از سینوزیت از جمله سردردهایی هستند که شیوع کمی داشته و به دلیل التهاب سینوس‌ها (سینوزیت) ایجاد می‌شوند. این سردردها به شکل یک درد مبهم و ضربان دار در بخش فوقانی صورت احساس می‌شوند.

بسیاری از افراد فکر می‌کنند به سردرد سینوسی مبتلا هستند درحالی‌که در اصل، سردرد آن‌ها از نوع میگرن یا سردردهای تنشی (عصبی) است.

علت سردرد سینوسی چیست؟

التهاب و تورم در غشای خود سینوس می‌تواند منجر به افزایش ترشح موکوز و مایعات دیگر شود. این افزایش مایعات به همراه عدم توانایی تخلیه آن‌ها سبب افزایش فشار در درون حفره سینوس شده و باعث سردرد سینوسی می‌شود.

واژه سینوزیت برای توصیه التهاب سینوس‌ها به کار می‌رود.

بهترین راه جلوگیری از سردرد سینوسی

بهترین راه برای جلوگیری و رهایی از سردرد ناشی از سینوزیت درمان التهاب سینوس‌هاست. درصورتی‌که این درد به دلیل آلرژی ایجاد شده باشد می‌توان از داروهای آلرژی و اسپری‌های بینی مخصوص برای درمان آن استفاده کرد. پزشک شما ممکن است آنتی‌بیوتیک یا کورتیکواستروئید تجویز کند.

تغییر در سبک زندگی مثل استفاده از مرطوب‌کننده هوا و یا شستشوی مجاری بینی با آب‌نمک نیز می‌تواند مؤثر باشد.

جلوگیری از سردرد سینوسی

برای درمان سردرد ناشی از سینوزیت به پزشک مراجعه کنید

درصورتی‌که به سردردهای شدید مبتلا هستید و نمی‌توانید با استفاده از مسکن‌های بدون نسخه آن را کنترل کنید، مهم است که به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. به‌خصوص در مواردی که این سردرد یک هفته و یا بیشتر طول می‌کشد پزشک می‌تواند به‌خوبی علت آن را تشخیص دهد.

اگر روش‌های درمانی خانگی و دارویی کمکی نکردند، متخصص مغز و اعصاب ممکن است برای تخلیه سینوس‌های شما، انجام عمل جراحی را پیشنهاد دهد.

سرماخوردگی و سایر دلایل سردرد سینوسی

سینوزیت به دو صورت حاد و مزمن می‌باشد که به نوبه خود در اثر عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا و یا آلرژی‌هایی مانند تب یونجه ایجاد می‌شود. با وجود اینکه سرماخوردگی معمولا مقصر اصلی این عارضه است، سینوزیت ممکن است در اثر هر عاملی که باعث جلوگیری از تخلیه آن شود ایجاد گردد.

از جمله دلایل دیگر و عواملی که زمینه‌ساز ایجاد سردرد ناشی از سینوزیت می‌شود عبارتند از:

•  سابقه آلرژی، مخصوصا تب یونجه و آسم
•  پلیپ‌های بینی و تورم در مجاری بینی
• خارهای استخوانی بینی
• تومور در بینی یا صورت
• انحراف تیغه بینی یا کام شکاف‌دار
•  رفتن به ارتفاعات زیاد
•  شنا و غواصی مکرر

رایجترین علائم سردرد سینوسی

سردرد سینوسی نوعی سردرد است که به‌صورت یک درد ضربان دار و ممتد در صورت (در اطراف چشم‌ها، گونه‌ها و پیشانی) احساس می‌شود. این درد معمولا در یک طرف صورت مشاهده می‌شود.

رایجترین علائم سردرد سینوسی عبارتند از:

1. سردرد شدید هنگام صبح
2. تشدید درد در موقعیت‌های مختلف
3. درد در دندان، فک فوقانی و صورت
4. حساسیت صورت به لمس و تورم
5. خارج شدن موکوز زرد و سبز از بینی و تب

سردرد شدید هنگام صبح

این درد معمولا به هنگام صبح شدیدترین حالت خود را داشته و تا بعدازظهر از شدت آن کاسته می‌شود.

تشدید سردرد در موقعیت‌های مختلف

سردرد ناشی از سینوزیت معمولا زمانی که فرد سر خود را حرکت داده، آن را به طرف پایین خم کرده و یا تحت تغییرات شدید دمایی قرار می‌گیرد (مثل رفتن از یک اتاق گرم به هوای سرد بیرون از خانه) تشدید می‌شود.

درد در دندان، فک فوقانی و صورت

این درد می‌تواند به دندان‌ها، فک فوقانی و دیگر نقاط صورت نیز منتشر شود.

حساسیت صورت به لمس و تورم

صورت بیمار ممکن است نسبت به لمس حساس بوده و متورم شده باشد.

خارج شدن موکوز زرد و سبز از بینی و تب

همچنین ممکن است علائم دیگر سردرد سینوسی مثل خارج شدن موکوز زرد و سبز از بینی و تب نیز در فرد دیده شوند.

تفاوت سردرد سینوسی با میگرن و سردرد تنشی

علائم سردرد سینوسی ممکن است بسیار شبیه به میگرن و سردردهای تنشی باشند بنابراین تشخیص نوع سردرد بیمار کار دشواری خواهد بود. البته سردردهای سینوسی معمولا همراه با دیگر علائم سینوزیت مثل تب و خارج شدن موکوز از بینی ظاهر می‌شوند.

تفاوت سردرد سینوسی و سردرد میگرنی

عموما اگر فردی به درد صورت و سردرد مبتلا باشد ولی دیگر علائم سینوزیت در وی دیده نشوند، احتمال ابتلا به میگرن و سردردهای تنشی بیشتر خواهد بود.

تشخیص سردرد ناشی از سینوزیت 

پزشک برای تشخیص سردرد سینوسی از میگرن و سردردهای تنشی، سوالاتی را از شما خواهد پرسید.

اگر شما اخیرا به سرماخوردگی و آلرژی مبتلا شده‌اید و یا شاهد علائم سینوزیت بوده‌اید، این اطلاعات می‌تواند به پزشک شما در انجام تشخیص کمک کند. همچنین پزشک برای تشخیص سردرد ناشی از سینوزیت موارد زیر را بررسی می‌کند:

1. پزشک به داخل بینی بیمار نگاه کرده و به دنبال گرفتگی یا خارج شدن مواد از بینی می‌گردد.
2. همچنین پزشک نقاطی را بر روی صورت بیمار فشار داده و عکس‌العمل او را مشاهده می‌کند.
3. ممکن است پزشک نوری را به داخل سینوس‌ها بتاباند و وجود التهاب در این ناحیه را بررسی کند.
4. درصورتی‌که نور به‌خوبی وارد سینوس نشود، احتمال بسته بودن سینوس وجود دارد.
5. اگر پزشک به سینوزیت مزمن مشکوک شود، ممکن است آزمایشات عکس‌برداری مثل عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس، سی تی اسکن و یا اسکن MRI را برای بیمار تجویز کند.
6. درصورتی‌که پزشک به ایجاد سینوزیت در اثر آلرژی مشکوک شود، لازم است بیمار یک آزمایش آلرژی انجام دهد.

درمان سردرد ناشی از سینوزیت و گرفتگی بینی 

اهداف درمان برای سردردهای سینوسی، دوجانبه می‌باشند. اولین قدم، کاهش التهاب سینوس‌ها و کمک به تخلیه آن‌هاست. زمانی که تخلیه انجام شده و فشار کاهش می‌یابد، درد باید تسکین یابد. جنبه دیگر درمان، احساس راحتی بیمار به هنگام درمان مشکلات اوست.

ممکن است پزشک موارد زیر را توصیه کند:

1. آنتی‌بیوتیک برای درمان سینوزیت
2. کورتیکواستروئیدهای بینی
3. آنتی هیستامین‌ها
4. داروهای دکونژستان (ضد احتقان)

درمان سردرد ناشی از سینوزیت

آنتی‌بیوتیک برای درمان سینوزیت

درصورتی‌که پزشک به وجود عفونت‌های باکتریایی مشکوک باشد، برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. برای درمان سینوزیت شدید ممکن است بیمار بین ۱۰ تا ۱۴ روز آنتی‌بیوتیک مصرف کند. درمان سینوزیت مزمن زمان بیشتری لازم داشته و معمولا بین ۳ تا ۴ هفته طول می‌کشد.

کورتیکواستروئیدهای بینی

این اسپری‌های تجویز شده توسط پزشک، التهاب بینی را کاهش داده و از عطسه‌های مکرر، خارش و آبریزش جلوگیری می‌کنند. این اسپری‌ها برای از بین بردن علائم عارضه، کارایی بسیار بالایی دارند، بااین‌حال ممکن است از زمان شروع مصرف آن‌ها تا زمانی که بیمار آثار مثبت دارو را مشاهده می‌کند، بین چندین روز تا یک هفته زمان لازم باشد.

برخی از این داروها شامل موارد زیر است:

• بکلومتازون (Beconase)
• فلوتیکازون (Flonase)
• مومتازون (nasonex)
• تریامسینولون (Nasacort)

آنتی هیستامین‌ها

آنتی هیستامین‌ها به هر دو شکل خوراکی و اسپری بینی وجود داشته و انواع بدون نسخه و همچنین تجویزی آن‌ها موجود است که می‌توان از آن‌ها برای درمان آلرژی استفاده کرد. آنتی‌هیستامین‌های بدون نسخه، اثر کوتاه‌مدت‌تری داشته و علائم متوسط تا خفیف را تسکین می‌دهند. تمامی این داروها، از ترشح هیستامین در بدن جلوگیری می‌کنند.

آنتی‌هیستامین‌های قدیمی و خواب آور بدون نسخه شامل انواع زیر می باشد:

• دیفن هیدرامین (Benadryl)
• کلرفنیرامین (chlor-trimeton) 
• کلماستین (tavist) 

آنتی‌هیستامین‌های زیر از آنتی‌هیستامین‌های جدیدی هستند که مانند قبل باعث ایجاد خواب آلودگی نمی شوند: 

• فکسوفنادین (allegra)
• ستینزین (Zyrtec)
• لوراتادین (Claritin)

داروهای دکونژستان (ضد احتقان)

بسیاری از انواع دکونژستان‌های بدون نسخه، به شکل قرص و اسپری بینی موجودند. این داروها معمولا همراه با آنتی‌هیستامین‌ها مصرف می‌شوند.

دکونژستان‌های خوراکی و اسپری شامل سودافد، استیفد، آفرین و نئوسینفرین می‌باشند. برخی از دکونژستان‌ها ممکن است حاوی سودوافدرین باشند که فشار خون را افزایش می‌دهد. افراد مبتلا به فشار خون و یا پروستات بزرگ شده نباید از داروهای حاوی سودوافدرین استفاده کنند.

از استفاده اسپری‌های دکونژستان به مدت بیش از ۳ روز متوالی خودداری کنید مگر اینکه این کار توسط پزشک تجویز شده باشد. این کار می‌تواند باعث گرفتگی بیشتر شود. درصورتی‌که به آمفیزم و یا برونشیت مزمن مبتلا هستید، از این داروها استفاده نکنید.

عمل جراحی برای درمان سردرد سینوسی

برای سینوزیت مزمن که پاسخ مناسبی نسبت به داروها نشان نمی‌دهد، پزشک ممکن است انجام عمل جراحی آندوسکوپی سینوس را توصیه کند. این عمل با هدف برداشتن پلیپ‌ها و خارهای استخوانی انجام می‌شود. برخی از پزشکان نیز توصیه می‌کنند که عمل گشاد کردن ورودی سینوس انجام شود.

یک روش جدید با نام رینوپلاستی بالنی نیز وجود دارد که در طی آن، یک بالن را وارد حفره سینوس کرده و سپس آن را باد می‌کنند.

درمان خانگی سردرد ناشی از سینوزیت

اگر بیمار علائم خفیفی دارد، می‌توانید او را به‌صورت زیر در خانه تحت درمان قرار دهید:

•  استراحت و نوشیدن مقادیر زیاد مایعات
•  استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن
•  نگه داشتن یک حوله گرم بر روی سینوس‌های آسیب دیده به مدت چند دقیقه و چند بار تکرار این کار در روز
•  استفاده از مرطوب‌کننده هوا و اسپری بینی آب‌نمک برای رفع گرفتگی

برای سردرد چه دکتری بریم؟

برای درمان قطعی سردرد باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. پزشکان مغز و اعصاب به صورت تخصصی در زمینه درمان انواع سردرد فعالیت نموده و بهترین راهکارهای درمانی را به بیماران ارائه می‌دهند.